مفاهیم پایه ای(انواع بازار ها [1] )

انواع بازار ها:

الف- بازار کالا و خدمات:
این بازار اولین بازار تشکیل شده به وسیله انسان هاست. درواقع انسان ها در گذشته و حال یاد گرفته اند که محل متشکلی را برای خرید و فروش کالاهای خود داشته باشند و قوانین و عرف حاکم بر این بازار را رعایت کنند.در بازار کالا در قبال کالا و خدمات ، واحد پولی مورد پذیرش ، به عنوان تسهیل کنندهء معاملات مورد استفاده قرار می گیرد. در این بازار،ارزش هر کالا یا خدمت با مبلغی پول تعریف و عرضه می شود و معمولا معاملات درون این بازار ، تحت مکانیسم های شناخته شده ای صورت می گیرد. در این بازار کالاها و خدمات به گونه و نوع های مختلفی تقسیم بندی می شوند و هر کدام از آن ها تحت حاکمیت قوانین و عرف خاص پذیرفته شدهء خود مورد معامله قرار می گیرند. دراین نوع بازار واحد پولی،به عنوان واسطه معاملات م یتواند در بخش های مختلف بازار به راحتی جابه جا شود و هیچ گونه محدودیتی برای آن وجود ندارد. در واقع ما می توانیم نقدینگی خود را به راحتی در بخش های مختلف بازار و تحت قوانین آن به گردش دربیاوریم.ما می توانیم نقدینگی خود را وارد این بازار کرده و به همان راحتی از بازار خارج کنیم. بازار کالا و خدمات، به دلیل قدمت و به دلیل تامین کنندهء نیازهای کلی انسا نها از وسعت بسیار زیادی برخوردار است. در این بازار آنچه که ارزش کالا و خدمات را تعیین می کند عرضه و تقاضاست. تقاضا متناسب با نیاز انسان ها تغییر م یکند. در قبال افزایش تقاضا و ثبات عرضه، افزایش قیمت ها حادث می شود که امروزه ما آن را به نام تورم می شناسیم، از تورم به عنوان بیماری اقتصاد نام برده می شود و اکثریت و یا بهتر است بگوییم کلیه حکومت ها تلاش می کنند تا تورم را به حداقل ممکن برسانند. تورم باعث ایجاد شغل های کاذب و کاهش تولید ، یا تمایل به تولید می شود. به همین دلیل دولت ها و شبکه اقتصادی کشورها سعی می کنند با ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا ، تورم را کنترل کنند.

ب- بازار پول:
بازار پول ابتدا به جهت نگهداری نقدینگی مردم تشکیل شد و به عنوان یک محل امن برای نگهداری و محافظت از پول در مقابل سرقت از آن تعبیر می شد. در ابتدا بانک در قبال نگهداری و محافظت از پول مردم از آن ها مبالغی را دریافت می کردند.اما با گسترده شدن دنیا و مناسبات اقتصادی و ایجاد دادوستدهای گسترده وظایف و مسئولیت های جدیدی برای بانک ها تعریف شده. در این زمان ، دولت ها یاد گرفتند که شاید بتوان از بانک ها به عنوان ابزاری برای کاهش تقاضا در بازار کالا و خدمات استفاده کرد.به همین دلیل شروع به تبلیغ برای جذب نقدینگی مازاد مردم در حساب های بانکی کردند ، تا به این وسیله حجم نقدینگی در دست مردم را کاهش داده و کنترل نمایند و از سرازیر شدن ناگهانی این حجم عظیم نقدینگی به بازار کالا جلوگیری کنند و به این طریق، بتوانند تقاضا و نهایتا تورم را در بازار کالا و خدمات کنترل کنند.از طرف دیگر نقدینگی جمع شده در حساب های بانکی خود م یتوانست به صورت وام و تسهیلات در اختیار بخش های تولیدی جوامع قرار گیرد و تولید را افزایش دهد. بانک ها در قبال وام و تسهیلات پرداختی به شرک تها و مؤسسات بهره دریافت می کردند و از طرف دیگر به سپرده های مردم نیز بهر های را می پرداختند و مابه التفاوت این دو نرخ بهره به عنوان درآمد بانک ها شناخته می شد.بازار پول تا مدت ها توانست نقش تعادل آفرین بین عرضه و تقاضا در بازار کالا و خدمات را بازی کند تا این که بحث کنترل نقدینگی در بازار پول به میان آمد.با ایجاد بحران ها مردم به بانک ها هجوم آوردند و نقدینگی حساب های خود را طلب می کردند و در این مقطع و زمان بود که ضعف اصلی بازار پول نمایا نگر شد. در واقع بازار پول توان لازم برای کنترل و حفظ تعادل بین عرضه و تقاضا در شرایط بحرانی را به طور کامل نداشت.پس باید راه دیگری یافته و به کار گرفته می شد.